مسئله 1077- تقسيم قربانی به سه قسم واجب نيست (1) . و فروش يا هبه سهم فقير

(2) قبل از قربانی  و بدون قبض آن باطل است (3) بنابراين عمل بعضی که به ادعاي

فقر يا وکالت از فقير ثلث فقير را از قربانی بخود حاجی مي فروشند يا هبه مي کنند

صحيح نيست (4) .

مسئله 1078- گفته مي شود که در مني ، مسلخ فعلی کمی در وادی محسر ساخته شده (1)

و در اين صورت هر چند در صورت امکان ولو تا آخر ذيحجه بايد در منی قربانی  کنند

لکن قربانی در مسلخ جديد مجزی است (2) .

1- آية الله خامنه اي : لزوم تأخير تا آخر ذی الحجه برای قربانی در منی را متعرض

نشده اند.

2- آية الله خويي ، آية الله تبريزي : پس اگر متمکن را تأخير و ذبح در منی باشد اگر

چه تا آخر ذی  الحجه ، حلق يا تقصير نمايد و محل شود و ذبح را تأخير بيندازد و

همچنين طواف و نماز طواف و سعی را تأخير بياندازد و الا جايز است به ذبح در

مذبح فعلی اکتفا کند، لازم به تذکر است اگر در روز عيد متمکن از ذبح در منی  نبود

و احتمال بقاء عذر تا آخر ذی حجه را بدهد مي تواند طبق فتوای آية الله خويی  در

مسلخ های جديد ذبح کند ولی اگر اتفاقا کشف خلاف شد اعاده نمايد.(استفتائات ص

267، س 809)

آية الله تبريزي : و جايی  که مشکوک است که منی باشد، مبيت و ذبح و تقصير در حال

اختيار هم مجزی  است .

آية الله بهجت : اگر به علت تغيير محل ، ذبح در منی ممکن نباشد و تأخير انداختن

آن ولو تا آخر ماه ذی حجة موجب عسر و حرج نوعی باشد، در اين صورت ذبح در خارج

از منی اشکال ندارد. (مناسک ، مسأله 137) .

آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : در صورت تمکن از ذبح در ايام تشريق لازم است

ذبح را تأخير نمايد بلکه لزوم تأخير تا آخر ذيحجه بعيد نيست ولی حلق را روز عيد

انجام دهد و با اين عمل از احرام مخيط خارج مي شود و باقی اعمال را به ترتيب بجا

آورد. و اگر بکلی ذبح در منی ممکن نبود ذبح در وادی محسر کافی  است .

آية الله سيستاني : و اگر ممکن نباشد به علت زياد بودن حجاج و گنجايش نداشتن مني

برای همه آنها، بعيد نيست کشتن در وادی محر نيز جايز باشد، اگر چه احوط ترک آن

است مگر آنکه بداند که نمي تواند در منی تا آخرين روز روزهای تشريق - يعني

روزهای  يازدهم و دوازدهم و سيزدهم - قربانی کند. (مناسک ، ص 283) .

آية الله مکارم : از روز سيزدهم تأخير نيندازد.

مسئله 1079- کسی  که اجير در حج است مي تواند برای قرباني ، شخص ثالثی را وکيل

کند و وکيل مزبور نيت قربانی حجی که موکلش از طرف موکل خود انجام مي دهد را

مي نمايد (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1041 ذبح .

آية الله سيستاني : وکيل بايد نيت کند آن قربانی که بر موکلش واجب است .

آية الله مکارم : نيت قربانی را نايب اصلی  مي کند.

مسئله -1080 تأخير ذبح از روز عيد عمدا جايز نيست علی الاحوط (1) لکن اگر تأخير

شد عمدا يا جهلا يا نسيانا، ذبح در شب کفايت مي کند (2) .

1- مراجعه شود به مسأله 1032 ذبح .

آية الله مکارم : تا روز سيزدهم جايز است .

آية الله صانعي : اين احتياط مستحبی  است .

2- آية الله گلپايگاني : ذبح در شب يازدهم بنابر احوط جايز نيست و اگر در روز

عيد ذبح نکرد روز يازدهم ذبح نمايد.

آية الله اراکي : کفايت مشکل است .

آية الله خويي ، آية الله فاضل : ذبح در شب کفايت نمي کند مگر برای  خائف .

آية الله سيستاني : و احتياط واجب اينستکه در شب قربانی نکند حتی شب روزهاي

تشريق برای خائف (مناسک فارسي ، ص 284) .

آية الله خامنه اي : اگر به واسطه عذری مثل فراموشی يا غير آن ذبح را در روز عيد

نکرد احتياط واجب آن است که در ايام تشريق ذبح کند و اگر نشد در بقيه ماه

ذيحجه .

آية الله تبريزي : ذبح در شب بعد از عيد خلاف احتياط است .

آية الله بهجت : احوط اين است که ذبح در روز عيد قربان باشد و در صورتی که به

دلائل نتواند تا مغرب قربانی کند بعد از اذان مغرب هم مي تواند، (مناسک ص 62،

مسأله 22) .

مسئله 1081- کسانی که وکيل ديگری هستند که برای او قربانی کنند مي توانند قبل از

اينکه حلق يا تقصير کنند قربانی ديگری را ذبح نمايند.

استفتائات قرباني

سؤال 1082- جمعی  از حجاج پول روی هم مي گذارند و کسی با پول مشترک برای  همه

آنان تعدادی گوسفند مي خرد و در وقت ذبح هر گوسفند را برای يک نفر قصد مي کند و

قربانی  مي کند، آيا اين ترتيب ذبح اشکال دارد يا خير، و آيا در صورت تفاوت

گوسفندان در قيمت با اينکه همه به يک اندازه پول داده اند چه وضعی پيدا مي شود؟

ج - اگر صاحبان پول راضی باشند اشکال ندارد (1) .

1- آية الله فاضل : لکن بهتر است که وکالت بگيرد در مقابل وجه مورد توافق يک

گوسفند به نيابت از او قربانی کند و مجاز باشد که برای ذبح نايب بگيرد.

آية الله خويي ، آية الله تبريزي : اگر صاحبان پول اجازه داده باشند مانعی ندارد ولي

رضايت قلبی کافی  نيست .

آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : اگر صاحبان پول راضی باشند و ذابح وکالت در

افراز داشته باشد اشکال ندارد. (آداب و احکام حج ، مسأله 841) .

سؤال 1083- کسانی که گوسفند خود را بغير مؤمن داده اند و او ذبح نموده است ، و

بعد حلق و اعمال مترتبه را انجام داده اند و بعد متوجه شده اند، وظيفه آنان چيست ؟

ج - ذبح را اعاده کنند (1) و حلق و اعمال مترتبه صحيح است (2) .

1- آية الله صانعي : لازم نيست چون گذشت عدم شرطيت ايمان در ذابح و حکم سؤال بعد

هم از اينجا روشن مي باشد.

آية الله مکارم : کافی است ذبح کننده مسلمان باشد.

2- مراجعه شود به مسأله 1042.

آية الله خامنه اي : اگر در صرف عمل ذبح نايب گرفته اعاده لازم نيست ولی  اگر

نايب هم نيابت در عمل و هم نيابت در نيت داشته ذبح را اعاده کند و حلق و

اعمال مترتبه صحيح است .

سؤال 1084- کسی قربانی  را بغير مؤمن داده و او کشته است و بعد متوجه شد در عين

توجه عمدا بدون تجديد قربانی حلق کرده و اعمال مترتبه بر حلق را انجام داده ، آيا

محل شده است يا نه ، و آيا فقط قربانی بايد بکند يا همه اعمال را اعاده نمايد؟

ج - با فرض اينکه احتمال صحت اعمالی را که بعد از قربانی اتيان کرده مي داده ،

محل شده است و فقط قربانی بر عهده او است و اعمالش صحيح است (1) .

1- در مسأله قبل گذشت .

سؤال 1085- در مسأله قربانی در مسلخ جديد عبارت نقل شده از حضرت عالی  صراحت

در حکم ندارد، لطفا نظر مبارک را مرقوم فرمايئد.

ج - ذبح در مسلخ جديد مجزی است (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1078.

سؤال 1086- آيا در شرايط قربانی تحقيق لازم است که يقين به بودن شرايط حاصل شود

يا لازم نيست ؟

ج - در شرايطی که مربوط به نقص عارض بر حيوان بعد از تمام بودن آن است مثل خصي

نبودن يا معيوب نبودن حيوان فحص لازم نيست و در صورت شک مي تواند بدون تحقيق

ذبح کند، ولی در شرايط ديگر مثل سن حيوان يا مؤمن ذابح (1) لازم است يقين حاصل

شود (2) .

1- آية الله صانعي : بنابر شرطيت و گذشت عدم شرطيت ايمان ذابح .

2- مراجعه شود به مسأله 1042.

آية الله خويي ، آية الله تبريزي : اگر بايع اهل خبره بوده و از سن هدی خبر داد

مي توان به قول او اعتماد کرد. (المسائل الشرعيه ، ج 1، ص 376 و صراط النجاة )

آية الله مکارم : در صفات پنهانی حيوان مي توان به قول فروشنده ظاهر الصلاح قناعت

کرد و مؤمن بودن ذابح شرط نيست کافی است که مسلمان باشد.

سؤال 1087- در مکه جيب کسی را زدند و پولش را بردند، شکايت کرد، بعد طي

مراحل قانوني ، حاکم آنجا حکم کرد پولش را از دزد بگيرند و به او بدهند، آيا

جايز است پول را بگيرد و گوسفند قربانی را باآن بخرد يا نه ؟

ج - اگر مي داند که پول خود او است ، مانع ندارد (1) .

1- آية الله خويي ، آية الله تبريزي : اگر مي داند آن شخص دزداست مانع ندارد.

آية الله صانعي : هر چند جواز اخذ و عدم سحتيت پول به عنوان مأخوذ از حاکم طاغوت

محل کلام و جای بحث است .

آية الله غروي : اگر بداند که خود مال او نيست لکن عوض و بدلش است ايضا مانعي

ندارد.

آية الله سيستاني : و همچنين اگر شرايط حاصل باشد يا قربانی را به نحو کلی  في

الذمه بخرد و با آن پول قيمت آن را ادا کند.

سؤال 1088- شخصی بدون گرفتن وکالت در ذبح ، از طرف عيالش يا شخص ديگري

قربانی مي نمايد به اين خيال که اذن فحوی از او دارد و مطمئن است که وقتي

به عيالش يا رفيقش بگويد من در قربانگاه برای تو قربانی کرده ام او راضی  است

و خوشحال هم مي شود، اين نحو قربانی کافيست يا نه ؟

ج - کافی نيست مگر او را وکيل کرده باشد (1) .

1- آية الله بهجت : چنانچه احراز رضايت کرد و شاهد حال دال بر رضايت بود به

طوريکه اگر او بفهمد راضی است کفايت مي کند.

آية الله خامنه اي : اين ذبح محل اشکال است و احتياط واجب اکتفا نکردن به ذبح

نايب است بدون اذن قبلی از منوب عنه .

سؤال 1089- روز عيد بعض اشخاص به قربانگاه مي روند و بدون اين که در قرباني

نيابت داشته باشند خودشان برای رفقايشان قربانی مي کنند، آيا اين قربانی  کافي

است يا نه ؟ و اگر کافی نيست ، پول قربانی به عهده چه کسی  است ؟

ج - کفايت نمي کند، و پول از مال کسی خارج مي شود که خرج کرده است مگر آنکه غرري

در بين باشد (1) .

1- آية الله مکارم : يعنی کسب او را فريب داده باشد.

آية الله بهجت : در مسأله قبل بيان شد که در چه صورتی کفايت مي کند ولی اينکه پول

قربانی به عهده کيست متعرض نشده اند.

سؤال -1090 در قربانگاه حجاج ، و صاحب گوسفند يک قراری با هم مي گذارند که هر

چند رأس گوسفندی که مي خواهند هر يکی به فلان مبلغ و نام مي برند، حاجی هم قبول

مي کند و يکی يکی  را به نيت افرادی که وکالت دارد مي کشد، بعد مي رود با صاحب

گوسفند حساب مي کند، آيا در قربانی اشکالی  نيست ؟

ج - اشکال ندارد.

سؤال 1091- در قربانگاه ده نفر حاجی با صاحب گوسفند قرار مي گذارند که ده

گوسفند را جدا مي کنيم و قربانی مي کنيم از قرار يکی دويست ريال سعودی مثلا، در

اين بين چند نفر ديگر از رفقای آنان مي آيند و بدون قرار جديد با صاحب گوسفند،

به تعدادشان گوسفند قربانی مي کنند و بنا دارند که بعد از قربانی طبق قرارداد

ساير افراد به صاحب گوسفند پول بدهند، آيا قربانيهای آنان درست است يا خير؟

ج - اگر يقين به رضايت صاحب گوسفند دارند مانع ندارد (1) .

1- آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : و الا رضايت بعدی کافی نيست (آداب و

احکام حج مسأله 839)

سؤال 1092- غير مؤمن مشغول سربريدن قربانی بود، شخصی که برای او قربانی  مي شد

دست گذاشت روی  دست ذابح و فشار مي داد در بردن و آوردن چاقو، به نحوی که بريدن

سر گوسفند به هر دو اسناد داده مي شد، آيا اين قربانی صحيح است ؟

ج - اگر خودش ذبح نکرده صحيح نيست (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1042.

آية الله مکارم : گفتيم مسلمان بودن ذابح کافی  است .

آية الله صانعي : بنابر شرطيت و اما بنابر عدم شرطيت که گذشت اقوائيت آن ، صحيح

است .

سؤال 1093- در روز عيد قربان معمولا در هر کاروانی چند نفر برای قربانی از طرف

ديگران نايب مي شوند و مي آيند قربانگاه ، اگر کسی شک کند که برای فلان شخص هم

قربانی کردم يا نه ، وظيفه چيست ؟

ج - بايد قربانی  کند.

سؤال 1094- آيا ذبح با کاردهای  استيل که معلوم نيست آهن است يا نه چگونه است

ج - صحيح نيست (1) .

1- آية الله مکارم : با هر فلز برنده ای صحيح است .

آية الله صانعي : مگر آنکه محرز شود که يک قسم آهن است لکن ضد زنگ مي باشد و

ظاهرا اگر آهن ربا او را بگيرد در نظر مردم آهن و ذبح با اومانعی ندارد و مگر

آنکه با فرض آهن نبودن از مواردی باشد که به غير آهن تزکيه و ذبح نمود.

آية الله خامنه اي : وسيله ذيح بايد آهن باشد و استيل (فولاد همراه با مواد ضد زنگ )

در حقيقت همان آهن است و ذبح با آن مانع ندارد.

آية الله فاضل : اشکال ندارد.

آية الله خويي : ذبح به آن مانعی ندارد. (صراط النجاة ، ج 1، ص 292) .

آية الله تبريزي : مانعی  ندارد بلی اگر در محل ذبح آهن باشد احتياط مستحب آن است

که با آن ذبح کند.

آية الله بهجت : اگر آهن است صحيح است . (استفتاآت ويژه حج ، س 51)

آية الله صافي : اگر محرز نباشد که استيل آهن است صحيح نيست .

آية الله سيستاني : خالی از اشکال نيست .

سؤال 1095- اگر انسان مريض نتواند در حج تمتع قربانی کند و به ديگری  نيابت

دهد و نايب و وکيل فراموش کند و در مدينه يا در ايران يادش بيايد که قرباني

نکرده است وظيفه اش چيست ؟

ج - بر حج او اشکالی نيست ، ولی قربانی در ذمه اش ياقی است که بايد در سال

آينده در منی انجام دهد، و اگر در ماه ذيحجه فهميد بايد در صورت امکان در همان

ماه قربانی کند (1) .

1- آية الله سيستاني : اگر پس از ايام تشريق در ماه ذی الحجه متوجه شود به احتياط

واجب جمع کند بين روزه و ذبح .

سؤال 1096- شخصی برای خود و نيابت افرادی به قربانگاه رفت و ده رأس گوسفند

خريد و قربانی کرد، بعد از رسيدن به منزل يقين پيدا کرد پول 9 رأس گوسفند را

داده است ، وظيفه نسبت به پول يک رأس که نداده چيست ؟ ضمنا با مراجعه به

قربانگاه صاحب گوسفند را پيدا نکرد، آيا جايز است که در آن پول تصرف کند و

بعد از مراجعت به ايران پول ايرانی به حاکم شرع بدهد و يا صدقه بدهد يا نه ؟

و در صورتی که تصرف در آن جايز باشد اکنون که به ايران برگشته ، آيا بايد ريال

سعودی يا قيمت آن به ارز دولتی يا ارز آزاد بدهد؟

ج - با يأس از شناسايی  صاحبش از طرف او به فقير (1) صدق بدهد، و بايد يا ريال

بدهد و يا قيمت بالا را بدهد (2) .

1- آية الله خويي ، آية الله تبريزي : بايد فقير مؤمن باشد.

آية الله سيستاني : و به احتياط واجب بايد به اذن حاکم شرع باشد.

2- آية الله مکارم : منظور قيمت ارز آزاد است .

سؤال 1097- شخصی قربانی نمي کند به اعتقاد اينکه گوشت گوسفند تلف مي شود و از

آنان استفاده ای نمي شود، و با همين کيفيت تقصير کرده اعمال حج را انجام مي دهد،

وظيفه او چيست ؟

ج - اگر جاهل بوده و فکرمي کرده که عملش صحيح است ، از احرام خارج شده ولی  قرباني

بر ذمه او است (1) .

1- آية الله مکارم : اگر قربانی در منی از بين مي رود و به هيچ وجه قابل استفاده

نيست بايد پول آنرا کنار گذارد و در شهر خودش قربانی کند (در ماه ذی الحجه آن

سال و اگر نتوانست در سال بعد در ايام تشريق ) .

آية الله سيستاني : بايد فورا لباس دوخته را بيرون آورد و محرمات احرام را ترک

کند و قبل از پايان ايام تشريق ذبح کند وگرنه حج او باطل است بنابر احتياط.

سؤال 1098- آيا محرم مي تواند قبل از ذبح گوسفند خود برای ديگران ذبح نمايد؟

ج - مانعی  ندارد.

سؤال 1099- اگر کسی  مؤمن بودن ذابح را قبل از ذبح احراز کرد و بعدا معلوم شد.

ج - کفايت نمي کند (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1042.

آية الله صانعي : چون گذشت که ايمان شرط نيست کفايت مي کند.

آية الله بهجت : مسلمان بودن کفايت مي کند.

سؤال -1100 اگر قربانی از وجه غير مخمس باشد چه صورت دارد؟

ج - کفايت نمي کند (1) .

1- مراجعه شود به سؤال 667.

آية الله خويي ، آية الله تبريزي : چون متعارف خريد به ثمن کلی است قربانی  صحيح

است .

آية الله مکارم : کفايت مي کند.

سؤال 1101- در صورت عدم وجود گوسفند سالم ، آيا مي توان گوسفند مرضوض الخصيتين (

گوسفندی که تخمهای آن را کوبيده اند) را ذبح نمود؟

ج - اگر غير خصی و مرضوض يافت نشود، ذبح خصی ومرضوض کافی است (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1024.

آية الله سيستاني : ذبح خصی در اين فرض و ذبح مرضوض مطلقا کافی  است .

آية الله بهجت : ولی بنابر احتياط روزه هم بگيرد.

سؤال 1102- شخصی  به اعتماد نايب خود در رمي ، ذبح کرده و حلق نموده است ، بعد

معلوم شده که نايب از جانب او رمی ننموده است ، آيا ذبح و حلق او صحيح است ؟

ج - کفايت مي کند.

سؤال 1103- شخصی  در قربانی کسی را نايب خود کرد، و پس از آن به ديگری  نيابت

داد، ولی شخص اول ذبح نمود، آيا صحيح است ؟

ج - اگر اولی را از وکالت عزل نکرده کافی است ، و مجرد نيابت دادن به رمي ، عزل

اولی از نيابت نيست .

سؤال 1104- شخصی با جهل به اشتراط مؤمن بودن ذابح ، قربانی خود را به ديگري

واگذار کرده که ذبح نمايد، بعد از ذبح متوجه مسأله شده است ، وظيفه او چيست ؟

ج - اگر مؤمن بودن ذابح معلوم نيست ، بايد دو مرتبه قربانی کند (1) .

1- مراجعه شودبه مسأله 1042.

آية الله مکارم : قربانی اول کافی  است .

آية الله صانعي : لازم نيست چون همان اسلام کفايت مي کند.

سؤال 1105- کسی را که وکيل در قربانی نموده ، آيا وکيل مي تواند به ديگری  وکالت

دهد؟

ج - اگر وکالت داده که وکيل ، خودش قربانی کند، نمي تواند به ديگری  بدهد.

سؤال 1106- اگر ذبح قربانی  شخصی توسط غير مؤمن صورت گرفته باشد، آيا تکرار آن

بايد در ايام تشريق باشد (1) .

ج - اگر در بقيه ذيحجه تا آخر آن هم قربانی شود، کافی است ، اگر چه تأخير آن از

ايام تشريق جايز نيست (2) .

1- آية الله صانعي : بر مبنای عدم اجرای ذبح غير مؤمن .

2- مراجعه به مسأله 1042 شود.

آية الله مکارم : همانگونه که گفته شد اسلام ذابح کافی  است .

سؤال 1107- محرمی  که لباس احرامش بر اثر ذبح نجس شده ، مي تواند به مقداری  که

برای ديگران ذبح مي کند، در لباس احرام نجس باشد؟

ج - در صورت امکان بايد لباس خود را تطهير کند (1) و اگر نکرد ضرری به احرام يا

ذبح ندارد (2) .

1- آية الله سيستاني : بنابر احتياط واجب .

2- آية الله گلپايگاني ، آية اله صافي : احتياط مستحب تعويض يا تطهير آن است .

آية الله خويي ، آية الله تبريزي : بنابر احتياط لباس را تطهير کند.

سؤال 1108- در مناسک نوشته : واجب است احتياطا که قربانی را از روز عيد تأخير

نيندازد، حال اگر کسی بدون عذر تأخير انداخت ، بغير از حرمت تکليفی  عواقب

ديگری هم دارد؟

ج - قربانی او صحيح است ، ولی بايد (1) ترتيب بين قربانی و حلق و اعمال مکه

مراعات شود (2) .

1- آية الله صانعي : ترتيب ين قربانی و حلق واجب نمي باشد.

2- آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : بايد ترتيب احتياط مراعات شود. و اگر از

روی سهو يا جهل ترتيب مراعات نشد اشکال ندارد ولی احکام مکه بايد بعد از

قربانی و حلق يا تقصير انجام شود. (مناسک عربي ، ص 148) .

آية الله مکارم : تأخير تا روز سيزدهم جايز است .

آية الله تبريزي : اگر ذبح را عمدا تأخير بيندازد تا تنگی وقت روز عيد که ديگر

نتواند در آن روز ذبح کند، بايد حلق يا تقصير نمايد ولی اعمال مکه را تأخير

مياندازد.

آية الله سيستاني : جايز است مقدم داشتن تقصير يا حلق بر ذبح ولی بشرط تحصيل

قربانی  در منی پيش از آن بنابر احتياط واجب . (ملحق مناسک ، سؤال 334) .

سؤال 1109- بعد از فری اوداج اربعه ، اگرگردن قربانی را در حالی که هنوز زنده

است قطع نمود چه صورتی  دارد؟

ج - کار حرامی  است (1) لکن ذبيحه حلال است ، و کفايت از قربانی مي کند (2) .

1- آية الله سيستاني : بنابر احتياط.

2- آية الله خويي ، آية الله تبريزي : بنابر احتياط لازم ذبيحه حلال نيست .

آية الله مکارم : اين کار حرام نيست ولی بهتر است اين کار را نکند.

آية الله بهجت : مانعی  ندارد ولی اگر عمدا چنين کند استفاده از گوشت آن مکروه

است بلکه خلاف احتياط است (رساله توضيح مسائل ، مسأله 1823) .

سؤال -1110 مي فرمائيد اگر ذبح در منی تا آخر ذيحجه ممکن شود بايد ذبح را تأخير

بيندازد، آيا اجازه مي دهيد که حلق را همان روز عيد انجام دهد، يا بايد حلق و

تقصير را تا بعد از قربانی تأخير بيندازد، هر چند ده روز طول بکشد؟

ج - بايد مراعات ترتيب شود (1) علی الاحوط (2) .

1- آيات عظام اراکي ، فاضل ، نوري : تأخير حلق از روز عيد جايز نيست .

آية الله بهجت : به هر تقدير ترتيب لازم است . (پرسشهای جديد حج ، س 117) .

2- مراجعه شود به مسأله 1139 و 1140از مسائل تقصير و مسأله 1078.

آية الله مکارم : رعايت ترتيب در اينجا لازم نيست .

آية الله صانعي : المستحب .

سؤال 1111- آيا حکم گوسفندی  که تخمهای آن را کوبيده اند، با گوسفندی که تخمهايش

را تابيده اند يکی  است يا نه ؟ و در هر صورت اگر تخمهای گوسفندی را تابيده باشند،

آيا برای هدی مجزی است يا نه ؟ لطفا نظر خودتان را بيان فرمائيد.

ج - بنابر احتياط واجب بايد تابيده هم نشده باشد (1) .

1- آية الله خويي : مسأله در مورد کوبيده نبودن و تابيده وماليده نبودن مبتنی  بر

احتياط استحابی است بلی بايد خصی يعنی اخته نباشد. (مناسک عربي ، مسأله 384) .

آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : به مسأله شرايط هدی مراجعه شود.

آية الله سيستاني : احتياط مستحب است .

سؤال 1112- حيوانی را که برای هدی ذبح مي کنند، اگر قطع او داج اربعه بکنند و آن

را رها نمايند و حيوان به خودی خود پشت به قبله شود، و يا بعد از قطع اوداج

اربعه ، قبل از جان دادن ، حيوان را روی بقيه اجساد حيوانات ذبح شده پرت نمايند

و حيوان در اثر اين کار از قبله منحرف شود و در آن حال جام دهد، حکمش چيست ؟

ج - رو به قبله بودن در حال قطع اوداج اربعه کافی  است .

سؤال 1113- اگر کسی پس از ذبح قربانی و انجام باقی مناسک و يا قبل از آن

متوجه شد که سن هدی کمتر از حد نصاب است وظيفه چيست ؟

ج - اعاده لازم است (1) .

1- آية الله مکارم : بنابر احتياط مستحب است .

آية الله سيستاني : اگر در ايام تشريق باشد اعاده کند و اگر بعد از آن باشد به

احتياط واجب جمع کند بين اعاده ذبح و روزه .

سؤال 1114- اگر روحانی کاروان مي داند که احرامی او در روز عيد در مسلخ به

خون آلوده مي شود و به جهت اينکه روحانی است و بايد بر اعمال حجاج نظارت داشته

باشد مدت چند ساعت لباس احرامی او خون آلود است آيا باعلم به نجس شدن و

طولانی بودن آن تکليف چيست ؟

ج - اگر معذور از تبديل يا تطهير است اشکال ندارد.

سؤال 1115- روحانی  کاروانی نايب است و مي داند که برای نظارت بر اعمال حج

حجاج در قربانگاه لباس او به خون آلوده مي شود و به جهت مسئوليتی که دارد و

قربانگاه معطل مي گردد، آيا با علم به اين جهت نيابتش در حج اشکال دارد؟

ج - نيابت اشکال ندارد (1) .

1- آية الله صانعي : چون به حج لطمه نمي زند.

سؤال 1116- بعضی  از محله های جديد مکه ، در منی ساخته شده است ، آيا در آنجا

مي شود قربانی نمود يا خير؟

ج - اگر در منی است مانع ندارد، ولی بدون احراز اين که در منی است ، صحيح نيست

(1) .

1- آية الله تبريزي : با فرض شک مانعی  ندارد.

آية الله خويي : درمورد شک در منی فتوای ايشان به دست نيامد.

سؤال 1117- انسان شک مي کند که در سال يا سالهای گذشته ذابح قربانيش مؤمن بوده

يا نه ، الان وظيفه اش چيست ؟

ج - اگر در حال عمل ، مسأله را مي دانسته وملتفت بوده و شک بعد از عمل است اعتنا

نکند، و در غير اين صورت بايد قربانی را اعاده نمايد (1) .

1- مراجعه شود به مسأله 1042.

سؤال 1118- بعضی  از مديران کاروانها يا اشخاص خير ديگر که برای قربانی  از

اشخاص پول مي گيرند و احيانا خودشان سربريدن را ياد ندارند لذا قرباني ها را غير

مؤمن ذبح مي کند، اولا آيا از منوب عنه مجزی است يا نه ، و ثانيا آيا نايب ضامن

است يا خير؟

ج - قربانی مزبور کفايت نمي کند، وکسی که پول را از منوب عنه گرفته ضامن است (1)