آية الله مکارم : اين مستحبات را بقصد رجاء بجا آورد و بايد توجه داشت که بعضي

از مستحبات مربوط به زمانهای  گذشته است و در عصر ما موضوع ندارد و يا عملا ممکن

نيست ، آنچه را مي توان انجام دهد. و خداوند به نيت او پاداش مي دهد.

مسئله 887- مستحب است بعد از فراغ از نماز طواف و پيش از سعی به نزد چاه

زمزم رفته يک يا دو دلو آب بکشد و آن را بياشامد و به سر و پشت و شکم خود

بريزد و بگويد:

((اللهم اجعله علما نافعا و رزقا واسعا و شفاء من کل داء و سقم ) ) .

پس از آن بنزد حجرالاسود بيايد، و مستحب است از دری که محاذی حجرالاسود است

بسوی صفا متوجه شود و با آرامی  دل و بدن بالای صفا رفته و به خانه کعبه نظر کند و

به رکنی که حجر الاسود در او است رو نمايد و حمد و ثنای الهی را بجا آورد و

نعمتهای الهی را بخاطر بياورد آنگاه اين اذکار را بگويد:

الله اکبر هفت مرتبه .

الحمدالله هفت مرتبه .

لا اله الا الله هفت مرتبه .

لا اله الا الله وحده لا شريک له ، له الملک و له الحمد يحيی و يميت و هو حی  لا

يموت بيده الخير و هو علی کل شی قدير سه مرتبه .

پس صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد، پس بگويد:

الله اکبر علی ما هدانا و الحمدالله علی ما ابلانا و الحمدالله الحی القيوم و

الحمد لله الحی الدائم سه مرتبه .

پس بگويد:

اشهد ان لاالاالله و اشهد ان محمدا عبده رسوله لا نعبد الا اياه مخلصين له الدين و

لو کره المشرکون . سه مرتبه .

پس بگويد:

اللهم انی اسالک العفو و العافيه و اليقين فی الدنيا و الاخره سه مرتبه .

پس بگويد (1) :

اللهم اتنا فی  الدنيا حسنه و فی الاخره حسنه و قنا عذاب النار سه مرتبه .

پس بگويد:

الله اکبر صد مرتبه .

لا اله الا الله صد مرتبه .

الحمدالله صد مرتبه .

سبحان الله صدمرتبه .

پس بگويد:

لااله الا الله وحده وحده انجز وعده و نصر عبده و غلب الاحزاب وحده ، فله الملک و

له الحمد وحده ، اللهم بارک لی فی الموت و فيما بعد الموت ، اللهم انی اعوذ بک

من ظلمة القبر و وحشته اللهم اظلنی فی ظل عرشک يوم لا ظل الا ظلک .

و بسيار تکرار کند سپردن دين و نفس و اهل و مال خود را به خداوند عالم .

پس بگويد:

استودع الله الرحمن الرحيم الذی لا تضيع و دائعه دينی و نفسی و اهلي ، اللهم

الستعملنی علی  کتابک و سنة نبيک و توفنی علی ملته و اعذنی من الفتنة .

پس بگويد:

الله اکبر سه مرتبه .

پس دعای سابق را دو مرتبه تکرار کند، پس يکبار تکبير بگويد و باز دعا را اعاده

نمايد و اگر تمام اين عمل را نتواند انجام دهد هر قدر که مي تواند بخواند.

و مستحب است که رو به کعبه نمايد و اين دعا را بخواند:

اللهم اغفر لی کل ذنب اذنبته قط عدت فعد علی بالمغفرة فانک انت الغفور

الرحيم ، اللهم افعل بی  ما انت اهله فانک ان تفعل بی ما انت اهله ترحمنی و ان

تعذبنی فانت غنی  عن عذابی و انا محتاج الی رحمتک ، فيا من انا محتاج الی  رحمته

ارحمنی اللهم لا تفعل بی  ما انا اهله فانک ان تفعل بی ما انا اهله تعذبنی و لم

تظلمنی  اصبحت اتقی عدلک و لا اخاف جورک فيا من هو عدل لا يجور ارحمني .

پس بگويد (2) :

يا من لا يخيب سائله و لا ينفد نائله صل علی محمد و آل محمد، و اجرنی من النار

برحمتک .

و در حديث شريف وارد شده است هر کس که بخواهد مال او زياد شود ايستادن

بر صفا را طول دهد و هنگامی که از صفا پايين مي آيد بر پله چهارم بايستد و متوجه

خانه خدا شود و بگويد:

اللهم انی اعوذبک من عذاب القبر و فتنته و غربته ووحشته و ظلمته و ضيقه و ضنکه ،

اللهم اظلنی فی ظل عرشک يوم لا ظل الا ظلک .

پس از پله چهارم پايين رود و احرام را از روی کمر خود بردارد و بگويد:

يا رب العفو يا من امر بالعفو يا من هو اولی بالعفو، يا من يثيب علی  العفو،

العفو العفو العفو يا جواد يا کريم يا قريب يا بعيد، اردد علی نعمتک و

استعملنی بطاعتک و مرضاتک .

و مستحب است پياده سعی نمايد و از صفا تا مناره ميانه راه رود و از آنجا تا

جايی که محل بازار عطاران است مانند شتر تند رود و اگر سوار باشد اين حد را في

الجمله تند نمايد و از آنجا تا به مروه نيز ميانه رود و در وقت برگشتن نيز

به همان ترتيب مراجعت نمايد و از برای زنها هروله نيست و مستحب است در

هنگامی که مي رسد به مناره ميانه بگويد:

بسم الله و بالله ، و الله اکبر، و صلی علی محمد و اهل بيته ، اللهم اغفر و ارحم و

تجاوز عما تعلم انک انت الاعز الاجل الاکرم ، و اهدنی للتی هی اقوم اللهم ان عملي

ضعيف ، فضاعفه لی و تقبله مني ، اللهم لک سعيي ، و بک حولی و قوتی تقبل منی  عملي

يا من يقبل عمل المتقين .

و همين که از محل بازار عطاران گذشت بگويد:

يا ذالمن و الفضل و الکرم و النعماء و الجود اغفر لی ذنوبي ، انه لا يغفر الذنوب

الا انت .

و هنگامی که به مروه رسيد برود بالای آن و بجا آورد آنچه را که در صفا بجا آورد و

بخواند دعاهای آنجا را به ترتيبی که ذکر شد.

و پس از آن بگويد:

اللهم يا من امر بالعفو يا من يحب العفو يا من يعطی علی العفو، يا من يعفو علي

العفو يا رب العفو، العفو العفو العفو.

و مستحب است در گريه کردن کوشش کند و خود را به گريه وادارد و در حال سعی  دعا

بسيار کند و بخواند اين دعا را.

اللهم انی اسالک حسن الظن بک علی کل حال و صدق النية فی التوکل عليک .

1- آية الله خويي : اين دعا و همچنين بعضی از دعاهای آخر اين قسمت در مناسک

ايشان مذکور نيست .