|
مسئله 171- عمره هم مانند حج دو قسم است : واجب و مستحب . و بر کسی که شرايط استطاعت را داشته باشد يک مرتبه در عمر واجب مي شود، و وجوب آن مانند حج فوري است و در وجوب آن استطاعت حج معتبر نيست بلکه اگر برای عمره مستطيع باشد واجب مي شود (1) ، هرچند برای حج مستطيع نباشد همچنانکه عکس اين هم همينطور است که اگر شخص برای حج استطاعت داشته باشد و برای عمره مستطيع نباشد بايد حج بجا آورد لکن بايد معلوم باشد که برای کسانی که از مکه دور هستند مثل ايرانيان که وظيفه آنها حج تمتع است هيچگاه استطاعت حج از استطاعت عمره و استطاعت عمره از استطاعت حج جدا نيست ، چون حج تمتع مرکب از هر دو عمل است بخلاف کسانی که در مکه يا قريب به آن هستند که وظيفه آنها حج و عمره مفرده است که نسبت به آنها استطاعت برای يکی از دو عمل تصور مي شود. 1- آية الله مکارم : بنابر احتياط واجب برای کسانی که اهل مکه هستند يا دور از آن . مسئله 172- واجب است بر کسی که مي خواهد داخل مکه شود (1) با احرام وارد شود و برای احرام بايد نيت عمره يا حج داشته باشد و اگر وقت حج نيست و مي خواهد وارد مکه شود واجب است عمره مفرده انجام دهد و از اين حکم کسانی که مقتضای شغلشان اين است که زياد وارد مکه مي شوند و از آن خارج مي شوند استثناء شده است (2) . 1- آية الله سيستاني : ورود به مکه بلکه در حرم بدون احرام جايز نيست (مناسک ، مسأله 141) . 2- آيات عظام خامنه اي ، مکارم ، گلپايگاني ، صافي : همچنين در مورد کسانی که در همان ماه عمره را بجا آورده اند خارج شده و سپس در همان ماه داخل مي شوند احرام و عمره مجدد واجب نيست . آية الله سيستاني : و همچنين کسانی که پس از اعمال حج يا عمره مفرده از مکه خارج شوند و در همان ماه بازگردند. آية الله بهجت : و همچنين کسی که بعد از تمام نمودن اعمال حج يا بعد از عمره مفرده از مکه خارج شده و بيرون رفته باشد چنين شخصی مي تواند پيش از گذشتن يک ماه بدون احرام وارد مکه شود. (مناسک ، مسأله 138) . مسئله 173- تکرار عمره مانند تکرار حج مستحب است و در مقدار فاصله بين دو عمره اختلاف فرموده اند و احوط آن است که در (1) کمتر از يک ماه بقصد رجاء بجا آورده شود (2) . 1- آية الله صانعي : هر چند اقوی عدم اعتبار فصل است پس هر روز هم مي توان عمره مفرده آورد. 2- آيات عظام خويي ، تبريزي ، سيستاني ، فاضل ، مکارم (با اختلاف در تعبير) : فاصله يک ماه شرط نيست ، بلکه در هر ماه قمری مي توان يک عمره انجام داد. مثلا يک عمره در آخر ماه رجب و عمره دوم در اول ماه شعبان واقع گردد. آية الله خامنه اي : فاصله معينی بين دو عمره شرط نيست ولی بنابر احتياط در هر ماه فقط يک عمره برای خود مي تواند بجا آورد ولی آوردن عمره برای غير خود هر نفر يک عمره جايز است . آية الله اراکي : و احوط آن است که در کمتر از 10روز بقصد رجاء آورد. آية الله گلپايگاني : فاصله انداختن بين دو عمره مفرده لازم نيست . بلکه مي توان در يک روز چندين عمره مفرده بجا آورد. آية الله بهجت : اگر چه افضل در عمره ثانيه اين است که در ماه ديگری غير از ماه عمره سابقه باشد و يا فاصله ده روز بين دو احرام باشد، بلکه احدالفصلين احوط است و چنانچه بخواهد، يک عمره برای خود و يک عمره برای ديگری بجا آورد فاصله يک ماه لازم نيست و همچنين است ، اگر هر دو عمره برای ديگری باشد، همچنانکه فاصله بين عمره تمتع و عمره مفرده و بالعکس لازم نيست .(مناسک ، مسأله 134) . اما در فاصله بين عمره تمتع با عمره مفرده نظر آيات عظام چنين است : آية الله گلپايگاني : انجام دو عمره پی در پی با فاصله کمتر از ده روز مکروه است و احوط ترک آن است اگر چه اقوی جواز عمل عبادی مکروه است .(آداب و احکام حج ، مسأله 1003) . آيات عظام اراکي ، خويي ، تبريزي ، فاضل : کسی که مي خواهد حج تمتع بجا آورد مي تواند قبل از عمره تمتع و يا بعد از حج تمتع عمره مفرده بجا آورد و بين اين دو عمره فاصله معتبر نيست . آية الله سيستاني : در اعتبار فاصله بين عمره تمتع و عمره مفرده اشکال است و احتياط نبايد ترک شود و اما انجام عمره مفرده بين عمره تمتع و حج ، موجب بطلان
عمره تمتع مي شود. استفتائات اقسام عمره سؤال 184- شخصی در اثناء عمره مفرده ، در شوط پنجم سعي ، مريض شده و نتوانسته است عمره را تمام کند، او را به ايران برده اند و بعد از بهبودی هم نتوانسته به مکه بيايد فعلا وظيفه او چيست ؟ توضيح آنکه کسی نايب شده که وظيفه او را انجام دهد و عملی را که وظيفه او است و او را از احرام خارج مي کند بجا آورد. جواب - با فرض اينکه خود شخص نمي تواند مراجعت کند، نايب برای خروج منوب عنه از احرام ، سعی را تمام (1) کند و آن را اعاده نمايد و به منوب عنه خبر دهد که تقصير نمايد و بعد از تقصير برای طواف نساء نايب بگيرد، و توضيح آنکه مسأله از موارد حصر نيست ، چون شخص مريض فعلا خوب شده و اينکه نمي تواند به مکه بيايد از جهت مرض نيست . 1- آية الله تبريزي : احتياطا سعی را تمام کند... . آية الله خويي : اعاده کافی است . سؤال 185- کسی عمره مفرده بجا آورده و بدون انجام طواف نساء به مدينه آمده است ، فعلا مي خواهد برای عمره تمتع محرم شود، آيا جايز است بدون انجام طواف نساء محرم شود و بعد از انجام عمره تمتع ، طواف نساء را بجا آورد؟ جواب - مانع ندارد (1) . 1- آيات عظام نوري ، اراکي ، فاضل : و همچنين کسی که پس از انجام حج تمتع طواف نساء را ترک کرده ، مي تواند برای عمره مفرده محرم شود. آية الله صانعي : و همچنين کسی که پس از انجام حج تمتع طواف نساء را ترک کرده مي تواند برای عمره مفرده محرم شود. سؤال 186- اگر فاصله بين دو عمره کمتر از يک ماه باشد فرموده ايد بايد عمره دوم را بقصد رجاء بجا آورد، آيا فرقی هست بين دو عمره مفرده از خود شخص و بين دو عمره مفرده ای که هر دو يا يکی از آنها به نيابت از ديگران باشد يا نه ؟ جواب - فرق نمي کند (1) . 1- آيات عظام خويي ، سيستاني ، تبريزي ، فاضل ، صافي : در يک ماه قمری نمي تواند دو عمره برای خود و يا يک نفر ديگر انجام دهد. ولی انجام دو عمره يکی برای خود و يکی برای ديگری و يا دو عمره برای دو نفر متفاوت جايز است . آية الله گلپايگاني : فاصله بين دو عمره شرط نيست . آية الله اراکي : اگر عمره به نيابت از ديگری باشد رعايت فاصله لازم نيست . سؤال 187- اينکه حضرت عالی فرموده ايد: اگر فاصله ميان دو عمره کمتر از يک ماه باشد، عمره دوم رجاءا قصد شود، مقصود يک ماه است يا سی روز کامل ؟ جواب - ميزان يک ماه است (1) ، و اگر در بين ماه عمره بجا آورده ، احتياط مذکور را تا سی روز مراعات کنند. 1- آية الله مکارم : بلکه ميزان اين است که در هر يک از ماههای قمری مي توان يک عمره مفرده انجام داد. آية الله صانعي : گذشت عدم شرطيه فصل بين دو عمره و حکم سؤال بعد هم از اينجا روشن مي شود. آية الله خويي ، آية الله تبريزي : چنانکه گذشت در هر ماه قمری مي توان يک عمره انجام داد پس اگر يک عمره را در اواخر ماه انجام دهد عمره ديگر را در اول ماه بعد مانعی ندارد. آية الله فاضل : ميزان عنوان ماه است . سؤال 188- اگر بين دو عمره کمتر از يک ماه فاصله باشد بايد عمره دوم را بقصد رجاء انجام دهد چنانچه عمره دوم نيابت باشد نايب مي تواند برای آن اجرت بگيرد يا خير، و چنانچه بر منوب عنه انجام عمره مفرده واجب باشد کفايت مي کند يا خير؟ جواب - لازم است احتياط مراعات شود (1) ، و چنانچه با تذکر به اجيرکننده اجرت بگيرد اشکال ندارد (2) . 1- آية الله اراکي : لازم است در دو عمره مفرده ، اگر برای خودش انجام مي دهد فاصله ده روز رعايت شود. آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : اجرت گرفتن مانعی ندارد. آية الله خويي : در فرض سؤال نيابت مانعی ندارد.(مناسک ، مسأله 137) . 2- آية الله فاضل : کفايت از منوب عنه مي کند و اجرت گرفتن اشکال ندارد. آية الله مکارم : کفايت کردن آن محل اشکال است . آية الله تبريزي : نيابت مانعی ندارد و نايب مي تواند برای آن اجرت بگيرد و کفايت از منوب عنه مي کند. آية الله سيستاني : خارج شدن از احرام عمره مفرده در اين فرض بدون بازگشت و انجام اعمال از سوی خودش محل اشکال است . سؤال 189- اگر زنی به نيت عمره مفرده محرم و بعد از آن عادت شود و در همه روزهايی که مي تواند در مکه باشد حيض است ، برای عمره مفرده بايد چه کند؟ و اگر آنجا اعمالی انجام نداده و فعلا به ايران آمده ، چه وظيفه ای دارد؟ جواب - در فرض سؤال بايد برای طواف و نماز نايب بگيرد و بقيه اعمال عمره را خودش بجا آورد، و چنانچه به ايران آمده اقدام کند و برگردد، و اگر نمي تواند، برای اعمال عمره نايب بگيرد ولی بايد خودش تقصير کند و ترتيب بين آن و ساير اعمال مراعات شود و تا اعمال را بجا نياورد آنچه به وسيله احرام بر او حرام شده بر او حلال نمي شود. سؤال -190 آيا طواف در عمره مفرده استحبابی حکم طواف واجب را دارد که بايد نماز آن خلف مقام باشد يا حکم طواف استحبابی را دارد و در هر جای مسجد الحرام مي توان نماز آن را خواند؟ جواب - حکم طواف واجب را دارد و بايد نماز آن ، خلف مقام باشد. سؤال 191- انجام عمره مفرده در ماههای حج پيش از عمره تمتع جايز است يا خير؟ و در اين مسأله فرقی بين صروره و غير صروره هست يا نه ؟ جواب - مانع ندارد، و فرق نمي کند (1) . 1- آية الله گلپايگاني ، آية الله صافي : برای کسی که نايب در حج بلدی نباشد و بر خودش حج واجب نشده يا حج واجب خود را انجام داده اشکال ندارد. (آداب و احکام ص 392، مسأله 1014) . سؤال 192- تأخير عمره مفرده در حج افراد تا چه وقتی بلا عذر جايز است ؟ جواب - بايد مبادرت نمايد عرفا علي الاحوط و تأخير نشود (1) . 1- آية الله تبريزي : گرچه اقوی عدم وجوب مبادرت است . آية الله سيستاني : وجوب آن فوری است مانند وجوب حج . آية الله بهجت : در صورتی که عمره هم واجب شده باشد به نذر يا اجاره و يا استطاعت لازم است بعد از تمام شدن عمره مفرده بجا آورد هر چند در غير ماههای حج باشد و در مسائل حج افراد فرموده اند دهد و چنانچه در يک وقت بتواند هر دو را انجام دهد واجب است هر دور را انجام دهد.(مناسک ، مسأله 141 و ص 61) . سؤال 193- زنی که احتمال مي دهد خون حيض ببيند و نتواند داخل مسجدالحرام شود، آيا مي تواند برای عمره مفرده مستحبی محرم شود و اگر خون ديد برای طواف و نماز نايب بگيرد، و همچنين مريض اگر احتمال مي دهد نتواند اعمال عمره مفرده را انجام دهد؟ جواب - اشکال ندارد و چنانچه وظيفه او نايب گرفتن شد عمل به وظيفه نمايد. سؤال 194- همچنانکه عمره مفرده را قبل از عمره تمتع ولو با کمتر از فاصله شدن يک ماه تجويز فرموده ايد، آيا بعد از عمره تمتع هم با کمتر از يک ماه فاصله تجويز مي فرمائيد، يا بايد رجاءا انجام شود؟ جواب - بقصد رجاء انجام شود (1) . 1- آية الله گلپايگاني : قصد رجاء لازم نيست . آية الله خويي : بعد از فراغ از اعمال حج مانع ندارد و قصد رجاء لازم نيست . (مناسک ، مسأله 137) . آية الله صافي : اگر هر دو را برای خود انجام مي دهد در عمره مفرده قصد رجاء نمايد. آية الله اراکي ، آية الله نوري : بين عمره تمتع و عمره مفرده فاصله لازم نيست چه قبل باشد چه بعد و فاصله ده روز بين دو عمره مفرده معتبر است . آية الله سيستاني : انجام عمره مفرده بين عمره تمتع و اعمال حج ، موجب بطلان عمره تمتع است ولی اگر تا روز هشتم ذي الحجه در مکه بماند و قصد حج کند، همين عمره مفرده او به جای عمره تمتع به حساب مي آيد. آية الله تبريزي : بعد از آنکه از اعمال حج فارغ شد مي تواند عمره مفرده بجا آورد (مناسک ، مسأله 137) . سؤال 195- کسی که وظيفه او عمره تمتع است و ندانسته به نيت عمره مفرده محرم شده است تکليف او چيست ؟ جواب - اگر قصد عمره مفرده کرده ، بايد عمره مفرده (1) انجام دهد و بعد عمره تمتع را بجا آورد، و چنانچه اشتباه در تطبيق بوده ، تمتع واقع مي شود و صحيح است . 1- آية الله فاضل : در فرض مزبور فاصله و قصد وجه لازم نيست ، لکن بين عمره تمتع و حج تمتع نمي تواند عمره مفرده انجام دهد. آية الله خويي : اگر کسی در ماههای حج عمره مفرده انجام دهد و در مکه تا موسم حج بماند می تواند آن را عمره تمتع قرار دهد.(مناسک ، مسأله 142) . آية الله مکارم ، آية الله صافي : مي تواند عمره مفرده انجام دهد و مي تواند عدول به تمتع کند اگر در ماههای حج باشد. آية الله تبريزي : اگر قصد عمره مفرده کرده و وقت برای عمره تمتع داشته باشد بايد عمره مفرده انجام دهد و بعد عمره تمتع را بجا آورد. و چنانکه بعد از انجام عمره مفرده تا وقت حج در مکه باقی ماند مي تواند عمره مفرده ای را که انجام داده عمره تمتع قرار دهد و برای حج محرم شود. آية الله سيستاني : ولی اگر در مکه تا روز هشتم ذي الحجه بماند و قصد حج کند به همان عمره مفرده اکتفا مي شود. سؤال 196- اگر تقصير را در عمره مفرده جهلا يا نسيانا بجا نياورد و طواف نساء را نيز ترک کرده و بعد رفته است به مسجد شجره و برای عمره تمتع محرم شده و عمره تمتع را بجا آورده و بعد متوجه نقص کار خود شده است ، تکليف اين شخص با داشتن فرصت برای اعاده عمره تمتع و نداشتن فرصت چيست ؟ جواب - در فرض مرقوم چنانچه عمره مفرده را در اشهر حج بجا آورده و مي خواهد حج مستحبی (1) بجا آورد مي تواند عدول به عمره تمتع کند چه وقت برای اعاده عمره تمتع داشته باشد يا نه . ولی اگر حج واجب باشد کفايت نمي کند علي الاحوط و بايد پس از تقصير صحيح به ميقات برود (2) و برای عمره تمتع مجددا محرم شود. 1- آيات عظام گلپايگاني ، خويي ، سيستاني ، فاضل ، بهجت ، تبريزي ، صافي ، (با اختلاف در تعبير) : در تبدل عمره مفرده به عمره تمتع فرقی بين حج واجب و مستحب نيست . البته اگر آن شخص تا ايام حج در مکه باقی باشد. آية الله تبريزي : در فرض مرقوم بعد از تقصير به نيت مافي الذمه به ميقات برود و برای عمره تمتع مجددا محرم شود و اگر ممکن نشد از هر کجا که ممکن بود محرم شود و بنابر احتياط واجب عمره تمتع را اعاده کند. 2- آية الله صانعي : حکم کسی را دارد که با عذر بدون احرام عمره تمتع وارد مکه
شده . اگر سال بعد که به حج مي رود بعد از اعمال حج ، عمره مفرده را بجا آورد کافی و مجزي است يا نه ؟ جواب - احوط (1) آن است که تا عمره مفرده را انجام نداده ، برای عمره و حج ديگر محرم نشود (2) هرچند اگر خلاف کرد، ضرر به صحت عمره و حج او نمي زند (3) . 1- آية الله خويي : مانعی ندارد. (مناسک ، مسأله 158) . 2- آية الله مکارم : بايد توجه داشت که عمره مفرده واجب را در هر ماه از سال مي توان انجام داد ولی چون وجوب آن ظاهرا فوری است بايد تأخير نيندازد. آية الله تبريزي : احتياط مستحب آن است ... . آية الله سيستاني : وجوب آن فوری است ولی اگر تأخير انداخت مجزی است . 3- آية الله مکارم : احتياط واجب در ترک اين کار است . سؤال 198- کسانی که از هند و پاکستان به عربستان مي آيند و در مکه معظمه مقيم مي شوند آيا حجشان تمتع است يا وظيفه ديگری دارند؟ جواب - چنانچه بقصد مجاورت در مکه بمانند و بعد از دو سال مستطيع شوند حکم اهل مکه را پيدا مي کنند (1) ، و در غير اين صورت صور مختلفه ای است که در تحريرالوسيله ذکر شده است . 1- ساير آيات عظام نيز چون حضرت امام (ره ) در مسأله تفصيلاتی دارند که بايد به مناسک آنها مراجعه شود. آية الله بهجت : شخصی که وظيفه او در حجة الإسلام تمتع است با اقامه در مکه و اطراف نزديک آن بدون قصد توطن دائم ، فريضه او مادامی که که داخل سال سوم اقامت نشده باشد تغيير نمي کند چه قبل از اقامت مستطيع شده باشد و يا بعد از آن بلکه بايد در صورت اراده حجة الإسلام به سوی يکی از مواقيت خارج شود و در خارج حرم محرم گردد و اگر نتواست به يکی از مواقيت برود، در خارج حرم محرم شود و اگر در خارج حرم نتوانست از محل خودش محرم شود.(مناسک ، مسأله 155) . آية الله اراکي ، آية الله نوري : مگر در صورتی که از ابتداء قصد توطن داشته باشد که پس از گذشتن مدتی که وطن صدق کند حکم اهل مکه را دارد هر چند دو سال نگذشته باشد. سؤال 199- کيفيت حج قران را بيان فرمائيد، و آيا اين حج بر کدام اشخاص واجب مي شود؟ جواب - حج قران واجب تعيينی نيست و چون مورد ابتلاء نيست مي توانيد به کتب مفصله مراجعه نمائيد. |